مجمع اتحادیة آفریقا در دوازدهمین نشست عادی‏ اش در فوریة 2009 در شهر «آدیس‏ آبابا» در اتیوپی، طی رایزنی با «کمیسیون حقوق بشر و ملت آفریقا» و «دیوان دادگستری، حقوق بشر و ملت آفریقا»، از کمیسیون اتحادیة آفریقا درخواست کرد مضامین اختیاردهی به دیوان برای دادرسی جرایم بین ‏المللی مانند نسل‏ کشی، جرایم علیه بشریت و جرایم جنگی را بررسی کند.

از آن پس اتحادیة آفریقا مکرراً قطعنامه‏ هایی را برای اثبات صلاحیت کیفری بین‏ المللی یا به‏ عبارت دقیق‏تر صلاحیت کیفری بین‏ آفریقایی پذیرفته است. اتحادیة آفریقا بالاخره در ژوئن 2014، در نشست سران آفریقا در مالابو، گیة ساتوایی، پروتکلی (پروتکل مالابو) را پذیرفت که در الحاقیه‏ اش اصلاحیة اساسنامة دیوان دادگستری، حقوق بشر و ملت آفریقا (دیوان آفریقا) تقریر شد. این دیوان حاصل ادغام دیوان دادگستری آفریقا و دیوان حقوق بشر و ملل آفریقاست. در حال حاضر، پروتکل مشترک آن در انتظار صحه‏ گذاری است. مطابق با اساسنامه‏ ای که در الحاقیة پروتکل مالابو اصلاح شده است، دیوان سه بخش خواهد داشت؛ یعنی بخش امور عمومی، بخش حقوق بشر و ملت، و بخش حقوق بین‏ الملل کیفری (به مادة 16 الحاقیة پروتکل مالابو رجوع شود). اگرچه ممکن است صحه‏ گذاری پروتکل مالابو و الحاقیة آن یک فرایند کوتاه ‏شده با بعضی سؤالات مهم بی‏ جواب باشد، امکان به‏ عبارت سادة تأسیس دیوان کیفری آفریقا در حال تبدیل به یک امکان روزبه‏ روز ملموس‏تر است؛ به‏ خصوص که آفریقای جنوبی و بوروندی ابلاغیة کناره‏ گیری از دیوان کیفری بین‏ المللی را صادر کرده‏ اند و ممکن است بقیة کشورهای آفریقایی هم از این درخواست تبعیت کنند.

درحالی‏که قطعنامه‏ های اتحادیة آفریقا درخصوص سپردن صلاحیت کیفری به دیوان دادگستری، حقوق بشر و ملت آفریقا (دیوان آفریقا)، در آغاز چندان مورد توجه همگان نبوده اما حالا اوضاع تغییر کرده است. به ‏نظر می‏رسد بحث و مناظرة جاری (بنابه توضیحات دیره تلادی در فصل مرتبط در کتاب حاضر) کمتر با تحلیل حقوقی جامع و بیشتر با حمایت گسترده و یا مخالفت کلی با تلاش برای تأسیس یک دیوان کیفری آفریقایی ارتباط دارد. از نظر حامیان، دیوان تجسم‏ شده دارای قابلیت کمک به توسعة حقوق بین‏ الملل کیفری است و درنهایت می‏تواند حتی مؤلفة مفیدی برای دیوان کیفری بین‏ المللی باشد. از نظر منتقدان یا مخالفان، این دیوان چیزی بیش از ترفند سیاسی اتحادیة آفریقا برای تضعیف دیوان کیفری بین‏ المللی نیست و در یکی دوسال اخیر هدف حملات شدید اتحادیة قرار گرفته است.